Informazio eta komunikazio teknologia (IKT) berrien erabilgarritasuna elikadura nahasteen prebentzioan. Literaturaren berrikusketa kritikoa

Abstract

Marko kontzeptuala eta justifikazioa: Elikadura nahasteak (EN) elikadura prozesu eta janariarekin portaera asaldurak edukitzean datza. Nahasterik garrantzitsuenak anorexia eta bulimia dira, duten prebalentzia altuagatik. Azkeneko urteetan prebalentzia igo ez den arren, adin hasiera jaitsi egin da, sintomak gero eta gazteagoetan agertuz. Nahiz eta nahaste hauen garapenean faktore ezberdinek eragina duten, gaur egun Informazio eta Komunikazio Teknologia (IKT) berriek inpaktu handia dute. Izan ere, komunikabide ezberdinetan erakusten dizkiguten estereotipo eta gorputz argalak, gazteen auto-estiman eta gorputz-irudian asaldurak erraztu ditzakete, EN bat garatzeko arriskua areagotuz. Baina bestalde, nerabeen artean, teknologia hauek oso erabiliak dira eta horregatik estrategia egokia izan daitezke nahaste hauen prebentzio - lanetan, batez ere lehen mailako arretatik. Helburu orokorrak: Lan honen helburu nagusia nerabeengan IKT berriek (Informazio eta komunikazio teknologia berriek) Elikadura - Nahasteen (EN) prebentziorako daukaten eragina eta erabilgarritasuna aztertzea. Horretarako literaturaren berrikusketa kritikoa egingo da. Metodologia: 2001. urtetik orain arte argitaratutako lanak barneratu egin dira, ingelesez, gazteleraz eta euskaraz idatzitakoak. Bilaketak datu base ezberdinetan egin ziren (Pubmed, Embase, Cuiden, Cochrane eta Medline), eta hurrengo aldizkari elektronikoetan ere: Science Direct, Wiley eta Spanish Doyma. CASPE parrillaz baliatuz, aurkitutako entsegu kliniko ezberdinen irakurketa kritikoa egin zen hauen kalitate metodologikoa aztertzeko, era honetan hogeita hamabi artikulu onartuz lan honen emaitzak jorratzeko. Emaitzak eta eztabaida: IKT-ek aurkezten dituzten arrisku guztiez gain (lanean ere jorratuko direnak), hainbat abantaila eskaini ditzakete: gazteak sarearen anonimatuaz baliatu lotsa sor dezakeen nahaste hauen inguruko informazioa bilatu dezakete eta esperientziak eta zalantzak haien artean partekatu. Era berean, prebentzio praktikatzeko ere oso erabilgarriak gerta daitezke IKT-ak, zabalkuntza ahalmen handiagatik, ahalik eta gazte gehiagoetara heltzeko, modu nahiko merkean eta ordutegi arazorik gabe burutu daitezkeelako. Gainera, Interneten bidez burututako prebentzio programak eraginkorrak direla frogatu da, pisu eta gorputz-itxuraren inguruko kezkak murrizteko, ariketa fisiko eta elikadura osasuntsua sustatzeko eta partaideen arteko sostengua lortzeko, besteak beste. Ondorioak: Ikerketa gehiagoren beharra eta ekarritako datuen orokortzea guztiz posiblea ez den arren, IKT-ek EN-tan duten indarra ikusita eta eman diezazkiekeen erabilgarritasunei probetxua ateraz, EN prebentzioa burutzeko erreminta baliagarria izan daiteke erizaintza arloan. Hala ere, orain arte praktika klinikoan aplikatutako programen emaitzak ikusita, programa horien arlo batzuetan hobekuntzak aurrera eramatea zuzena izango litzateke guztizko eraginkortasuna lortzeko asmoz.