Siziliako hondamena, Peloponesoko Gerraren gakoa?

Abstract

K.a. V. mendean zehar Greziako bi potentzia nagusiak, Atenas eta Esparta, Peloponesoko Gerra deritzon lehian murgildu ziren 27 urtez. Bi hirien arteko liskarrak ezagunak ziren jada, bizimodu guztiz bestelakoa zeramaten eta bakoitzaren aliantzak ere ezberdinak ziren. Arrazoi desberdinak zirela eta, azkenerako K.a. 431ean gerra piztu zen, hamar urtez iraungo zuen gerra Arkidamiarrari hasiera emanaz. Atenastar eta lazedemoniarren arteko gatazkak eman ez ezik, aliatuak eta etsaiak ziren hirien arteko borrokak ere gertatu ziren. Tebas eta Platearen arteko iskanbilek abiarazi zuten gerra, eta Kortzirako erreboltak ere ez ziren mesedegarri izan. K.a. 427an begirada Magna Greziarantz zuzendu zuten atenastarrek, beren aliatuak bertako tira-biretan laguntzearren espedizioa prestatu zutelarik. Konpondu bezain pronto, Heladera itzuli ziren, bertan arazoak ez baitziren gutxi. Indarrak ahultzean, bi potentziek Niziasek proposaturiko bakea sinatu zuten K.a. 421ean, 50urtez erasoaldia eten egingo zutela zin eginez. Baina gauzak hobetu barik, hiru urteren ondoren Mantineako batailan gerra berpiztu zen espartarren garaipen berri batekin. Batailak edonon, atenastarrek beren mugak zabaltzeko aukera aparta ikusi zuten garaia honetan, Siziliako espedizioa martxan jarriz. Hasieratik zalantza anitz sorrarazi zituen plana izanik, Altzibiades, Nizias eta Lamako estrategoen buruzagipean Sizilia konkistatzearren abiatu ziren K.a. 415ean. Greziarrek armada prestatzeari ekin zioten, sirakusarrak, lazedemoniarren aliatuak, beren hiria babesteaz arduratzen ziren bitartean. Altzibiadesek kanpaina utzi behar izan zuenean, armada espedizioaren alde ez zeuden estrategoen esku gelditu zen. Katanian kanpamentua finkatu ostean, sirakusarrak ezustean harrapatzeko saiakerak behin eta berriz egin bazituzten ere, arerio haiek garaitzea zaila zela frogatuko zuten. Sirakusa setiatzea helburu nagusian bilakatu zen, horretarako atenastar errefortzuak iritsi zirelarik irlara eta halaber, espartarren tropak ere bertan lehorreratu ziren haien aliatuak laguntzearren. Norgehiagoka anitzen ostean, atenastarrek ezin izan zioten aurre egin etsaien erasoei eta K.a. 413an, amore ematen amaitu zuten. Peloponeson, espartarrak nagusi sentituz, pertsiarren laguntzarekin Atenastar indarrak suntsitzeko azken erasoak egin eta haien garaipenarekin, K.a. 407rako gerra amaitutzat eman zen. Demokrazia sistemaren parean, Atenasen gainbehera eman zen, mendean zehar lortutako oparotasun oro itzali zelarik ezinbestean.