Sexu-funtzioaren azterketa posmenopausian. Berrikusketa bibliografikoa

Abstract

Esparru kontzeptuala eta justifikazioa: Posmenopausia azken hilerokoaren ondorengo etapa da. Bertan ematen diren aldaketa hormonalek sexualitatean eta sexu funtzioan eragina dute. Sexu funtzioa 5 aldaketa fisiologiko eta psikologikoek osatzen dute: desioa, berotzea, meseta, orgasmoa eta asetzea. Hau neurtzeko emakume posmenopausikoetan aplikatzeko balioturik dauden galdetegi eta eskala ezberdinak erabili daitezke: CSFQ, FSFI, ASEX eta WSF. Helburua: Klimaterioko etapa posmenopausikoan dauden emakumeen sexu funtzioa aztertzea. Metodologia: literaturaren berrikusketa kritikoa burutu egin zen JBI scoping review metodologia jarraituz. Datu-base ezberdinetan egin zen bilaketa: Medline, Cuiden, Embase eta Psychinfo. Eskuzko bilaketa ere burutu egin zen hainbat aldizkaritan: Journal of midwifery and women’s health, Journal of advanced nursing, International journal of nursing studies eta Journal of obstetric, gynecologic and neonatal nursing. 2010. urtetik gaur egunera arte eta zehaztutako barneratze- eta kanporatze-irizpideak betetzen zituzten ingelesez eta gazteleraz publikaturiko artikuluak aukeratu ziren. Emaitzak: balioztaturiko eskalak erabili dituzten 13 artikuluetatik, 12 artikulutan sexu disfuntzioa identifikatu egin zen lagin ezberdinetako emakume posmenopausikoen %55an baino gehiagotan, FSFI eta CSFQ galdetegiak erabili dituzten ikerketetan sexu funtzioaren baloreak, baita sexu funtzioa osatzen dituzten aldagaien baloreak ere balio-mozketetatik behera zeuden sexu disfuntzioa adieraziz. ASEX erabili duen artikuluan ere laginako emakumeen artean sexu disfuntzioa dagoela adierazten da 19ko balio-mozketatik gorako emaitzarekin. WSF galdetegia erabili duen artikuluan emakumeen %20ak baino gehiagok sexu disfuntzioren bat pairatzen du. Artikulu batean ikusi egin zen sexu disfuntzioren bat zuten emakumeen gehiengoak ez ziola soluziorik jartzen eta gutxi batzuk osasun-langileen pautak jarraitzen zutela. Ondorioak: emakume posmenopausikoen artean sexu-disfuntzioaren prebalentzia altua dela kontuan hartuz, gomendagarria izango litzateke erizaintzako profesionalentzako etapa honetan dauden emakumeen sexu-funtzioa ezagutzea gerta daitezkeen disfuntzioak identifikatzeko eta osasun sexuala sustatzeko, tabuak eta mitoak alde batera utziz, eta sexu funtzioan izan ditzaketen arrisku faktoreak eta sexu disfuntzioak bizi kalitatean duen eragina kontuan hartuz. Etorkizuneko ikerketei begira, gomendagarria ikusten da sexualitatea eta sexu-funtzioa klimaterioko etapa guztietan ikertzea ematen diren aldaketak hobeto zehazteko eta emakumeek disfuntzioei aurre egiteko erabiltzen dituzten estrategiak gehiago aztertzea.