Beste aditz laguntzaile ditrantsitibo bat Gipuzkoa mendebaldean: -ag- erroko formen jatorria eta garapena

Abstract

In this paper I will deal with an auxiliary verb that appears only in the varieties of western Gipuzkoa (e.g. Otxoa Arin’s diago), with two main goals: on the one hand, to make the first classification of all the documented forms (including some previously unidentified ones), and on the other, to establish the relationship between these forms and the equally little studied ones of Lazarra- ga’s jago type, presenting a proposal on their origin and development. Thus, through the philological study of the texts and internal reconstruction, it can be concluded that in the Basque language of the northeastern Araba and the Deba basin, characteristic ditransitive forms of the verb *edun developed which historically show a root -ag- and always agree with the third person dative; Artikulu honetan Gipuzkoa mendebaldeko hizkeretan baizik ageri ez den aditz laguntzaile batez arituko naiz (adib. Otxoa Arinen diago ‘dio’), bi helburu nagusirekin: batetik, lehen aldiz forma dokumentatu guztiak sailkatzea (orain arte identifikatu ez diren zenbait barne), eta bestalde, adizki horien eta orobat gutxi aztertu diren Lazarragaren jago ‘dio’ erakoen arteko harremana argitzea, guztien sorreraren eta garapenaren gaineko proposamen bat eginez. Hala, testuen azterketa filologikoa eta barne-berreraiketa baliatuz ondoriozta daiteke ezen Araba ipar-ekialdeko eta Debarroaren inguruko euskaran *edun-en forma ditrantsitibo bereziak garatu zirela, zeinek bilakaera fonologiko baten ondorioz -ag- erroa erakusten duten, eta betiere 3. pertsonako datibo-komunztadura.